Logiczniej byłoby zapewne zacząć wyliczankę od Europy, jednak moją inspiracją do podjęcia tematu były przede wszystkim liczne upamiętnienia walk o niepodległość w sportowym krajobrazie Ameryki Łacińskiej. Jak zaraz się przekonacie, Latynosi nazywając zespoły piłkarskie nieraz odwołują się także do swoich prekolumbijskich korzeni. Oczywiście, zabiegi te stanowią element szerszej polityki historycznej obejmującej także pomniki, nazwy ulic, miast, stadionów (o czym być może kiedyś napisze osobno), a nawet państw (Boliwia, Kolumbia). Tego typu eksperymenty ułatwiał fakt, że wiele miejscowości na kontynencie w ramach kolonizacji powstawało "na surowym korzeniu", nie musiały więc wpisywać się we wcześniejsze tradycje nazewnicze. Nie ulega także wątpliwości, że historyczne konotacje mają także nazwy klubowe odwołujące się do niektórych pozytywnych wartości, np. Nacional Montevideo ("Narodowy"), Independiente Avellaneda i Independiente Santa Fe de Bogota ("Niepodległość"), Vitoria Salvador de Bahia ("Zwycięstwo"), czy Libertad Asunción ("Wolność"). Z kolei najbardziej znany paragwajski klub Olimpia Asunción, podobnie jak ekipy z Lyonu, Marsylii i Pireusu przypomina o uniwersalnych wzorcach tężyzny fizycznej rodem ze starożytności. Zdarzają się wreszcie nazwy nawiązujące do ponadlokalnej historii katolicyzmu, np. San Lorenzo de Almagro z aglomeracji Buenos Aires upamiętnia patrona założyciela klubu, księdza Lorenzo Massy.
W przypadku niektórych mniej znanych zespołów bez znajomości hiszpańskiego trudno znaleźć szczegóły biograficzne tak uhonorowanych postaci, skupiłem się więc na drużynach, które osiągnęły najwięcej na arenie krajowej i międzynarodowej.
Argentyna
Dalmacio Vélez Sarsfield (1800-1875) - minister finansów 1862-64 i spraw wewn. 1868-72, twórca argentyńskich kodeksów prawa cywilnego i handlowego, patron stacji kolejowej nieopodal siedziby klubu
Club Atlético Newell's Old Boys Rosario - rok założenia 1903, finalista Copa Libertadores w 1988 i 1992, 6x mistrz Argentyny
Isaac Newell (1853-1907) - angielski nauczyciel, założyciel klubu i kolegium handlowego w mieście
Club Atlético Colón de Santa Fe - rok założenia 1905, mistrz Argentyny w 2021, finalista Copa Sudamericana w 2019
Cristóbal Colón to hiszpańska wersja nazwiska Cristoforo Colombo (1451-1506), włoskiego żeglarza, którego lądowanie na jednej z wysp Bahamów (San Salvador lub Guanahani) 12 października 1492 uważane było za symboliczną datę odkrycia Ameryki przez Europejczyków. Trzeba podkreślić, że fakt ten przyniósł dużo więcej korzyści najeźdźcom, niż rdzennej ludności kontynentu.
Club Atlético Belgrano Córdoba - rok założenia 1905, 24 miejsce w tabeli wszech czasów pierwszej ligi (stan na 9 września 2021)
Manuel Belgrano (właśc. Manuel José Joaquín del Corazón de Jesús Belgrano y González, 1770-1820) - członek junty rządzącej w 1820, dowódca Armii Północnej w wojnie o niepodległość (pomógł w wywalczeniu niepodległości Paragwaju), jej sztandar stał się flagą państwową Argentyny
Club Deportivo Godoy Cruz Antonio Tomba - rok założenia 1921, 28 miejsce w tabeli wszech czasów pierwszej ligi (stan na 9 września 2021)
Obecna nazwa klubu powstała w 1930 po fuzji Sportivo Godoy Cruz z Deportivo Bodega Antonio Tomba. Zapewne Tomba był więc właścicielem winiarni, w której zawiązała się drużyna. Nazwa miasta również stanowi formę uczczcenia konkretnej osoby - Tomása Godoy Cruza (1791-1852), gubernatora prowincji Mendoza w latach 1820-1822 i 1830.
Poza tym pięć klubów w historii ekstraklasy Argentyny nosiło nazwę San Martín lub miało siedzibę w mieście nazwanym tak na cześć José Francisco de San Martína y Matorrasa (1778-1850), dowódcy walk o wyzwolenie Argentyny, Boliwii, Chile i Peru spod panowania hiszpańskiego, członku triumwiratu rządzącego Argentyną w 1815, dowódcy Armii Chile 1817-1819, pierwszego prezydenta Peru w latach 1821-1822
Boliwia
Club Bolívar La Paz - rok założenia 1925, 35x mistrz Boliwii, 4x zdobywca Pucharu Boliwii, finalista Copa Sudamericana w 2004
Simón Bolívar (właśc. Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Ponte Palacios y Blanco, 1783-1830) - prezydent Wielkiej Kolumbii 1819-30, wyzwolił spod panowania hiszpańskiego Wenezuelę, Kolumbię, Ekwador, Peru i Boliwię, czemu zawdzięczał przydomek El Libertador
Club Deportivo Jorge Wilstermann Cochabamba - rok założenia 1949, 15x mistrz Boliwii, 3x zdobywca Pucharu Boliwii, półfinalista Copa Libertadores w 1981
Jorge Wilstermann (1910-1936) - pierwszy cywilny lotnik w Boliwii, zginął w katastrofie na trasie Cochabamba-Oruro; klub założyli jego koledzy z pracy w Lloyd Aéreo Boliviano
Brazylia
Vasco da Gama (ok. 1460-1524) - portugalski żeglarz, jako pierwszy Europejczyk 20 maja 1498 trafił drogą morską do Indii
Chile
Club Social y Deportivo Colo-Colo - rok założenia 1925, 32x mistrz Chile, 13x Puchar Chile, zdobywca Copa Libertadores w 1991, finalista w 1973
Colocolo ("górski kot", zm. ok. 1555) - wódz plemienia Mapuche walczący z hiszpańskimi konkwistadorami
Deportes Magallanes San Bernardo - rok założenia 1897, 4x mistrz Chile (m.in. w pierwszej edycji rozgrywek w 1933)
Fernando de Magallanes (1480-1521) - hiszpański żeglarz w służbie portugalskiej, dowódca pierwszej europejskiej wyprawy, która dotarła przez Atlantyk do Azji, zginął w jej trakcie na Filipinach
O'Higgins Fútbol Club Rancagua - rok założenia 1955, mistrz Chile 2013, półfinalista Copa Libertadores w 1980
Bernardo O'Higgins Riquelme (1778-1842) - dyktator Chile 1817-23, naczelny dowódca armii 1813-14 i 1819-23, wyzwolił kraj spod panowania hiszpańskiego
Lota Schwager Coronel - rok założenia 1966, 27 miejsce w tabeli wszech czasów pierwszej ligi (stan na 16 stycznia 2003)
Nazwa odzwierciedla fuzję klubów założonych przez pracowników kopalni miedzi Federico Schwager i Minas Lota. Schwager (1823-1892) brał udział m.in. w budowie kolei w południowym Chile. Z jego biogramu na hiszpańskiej Wikipedii wynika, że miał rodzinę w Gdańsku.
Club Deportivo Corporación Arturo Fernández Vial - rok założenia 1903, 28 miejsce w tabeli wszech czasów pierwszej ligi (stan na 16 stycznia 2003)
Arturo Fernández Vial (1858-1931) - wiceadmirał, wysłany przez rząd w 1903 do tłumienia strajku dokerów i kolejarzy w Valparaiso podjął się arbitrażu, który doprowadził do bezkrwawego rozwiązania konfliktu
Ekwador
Club Centro Deportivo Olmedo Riobamba - rok założenia 1919, mistrz Ekwadoru w 2000, pierwszy w historii spoza Quito i Guayaquil
José Joaquín de Olmedo y Maruri (1780-1847) - prezydent Ekwadoru w 1845, wiceprezydent 1830-31, autor wierszy patriotycznych, projektant herbu i flagi oraz autor hymnu Guayaquil
9 de Octubre Fútbol Club Guayaquil - rok założenia 1912, 3x wicemistrz Ekwadoru
9 października 1820 departament Guayas zadeklarował niezależność od Hiszpanii
Kolumbia
brak wyróżniających się klubów o nazwach tego typu
Paragwaj
Club Cerro Porteño Asunción (dzielnica Obrero) - rok założenia 1912, 34x mistrz Paragwaju, 6x półfinalista Copa Libertadores
W bitwie na Cerro Porteño (ówczesna nazwa Cerro Mbaé) 19 stycznia 1811 siły miejscowych rojalistów pokonało armię Buenos Aires, co ułatwiło kilka miesięcy później powstanie niepodległego Paragwaju
Club Presidente Hayes Asunción (dzielnica Tacumbú) - rok założenia 1907, mistrz Paragwaju w 1952
Rutherford Birchard Hayes (1822-1893) - prezydent USA 1877-81, wydał korzystny dla Paragwaju wyrok w arbitrażu o region Gran Chaco po wojnie Trójprzymierza
12 de Octubre Football Club Itauguá - rok założenia 1914, mistrz Paragwaju w 2002 (Apertura)
Nazwa upamiętnia rocznicę lądowania Kolumba na Bahamach.
Peru
Foot Ball Club Melgar Arequipa - rok założenia 1915, mistrz Peru w 1981 i 2015, zdobywca Pucharu Peru w 1971
Mariano Lorenzo Melgar Valdivieso (1790-1815) - poeta, znany głównie z wierszy miłosnych, zginął w bitwie pod Umachiri podczas wojny o niepodległość
Club Juan Aurich S. A. Chiclayo - rok założenia 1922, zdobywca Pucharu Peru w 1993 i 1997
Juan Aurich Pastor - właściciel majątku Batán Grande, którego pracownicy założyli klub
Club Deportivo Universidad San Martín de Porres Lima - rok założenia 2004, 3x mistrz Peru
Święty Marcin (Martín de Porres Velázquez, 1579-1639) - dominikanin, mistyk, znany z ofiarnej peacy w sierocińcu i szpitalu dla dzieci, zwany "Marcinem od Miłosierdzia" i "Świętym od miotły", patron m.in. starań o harmonię między rasami, kanonizowany w 1962
Coronel Bolognesi Fútbol Club - rok założenia 1929 jako Club Deportivo Bolognesi, zdobywca Pucharu Peru w 1976 i 2001
Francisco Bolognesi Cervantes (1816-1880) - pułkownik, naczelny dowódca artylerii, w 1879 jako oficer w stanie spoczynku dowódca obrony portu Arica przed Chile w Wojnie Pacyfiku, mimo przewagi liczebnej przeciwnika nie poddał miasta i zginął w jego obronie. Obronę Aricki upamiętniają także nazwy innych zespołów z pierwszoligowym stażem: Alfonso Ugarte Puno (dowódca 8 dywizji armii Peru, poległ w obronie sztandaru) i Defensor Arica Lima.
Club Deportivo Universidad César Vallejo Trujillo - rok założenia 1996, zdobywca Pucharu Peru w 2003
César Abraham Vallejo Mendoza (1892-1938) - poeta, pisarz, dramaturg, mimo niewielkiego dorobku uważany za jednego z najwybitniejszych twórców XX wieku. Ze względu na patrona piłkarze z Trujillo noszą przydomek "Los Poetas".
Urugwaj i Wenezuela
brak wyróżniających się klubów o nazwach tego typu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz