niedziela, 22 grudnia 2013

Nowi patroni szkół, honorowi obywatele i pomniki w 43 największych miastach Polski w 2012


Wiem, że to lekko żenujące, jednak zamierzam być konsekwentny. Blog może trwać głównie na swoim profilu FB, jednak doroczne podsumowania muszą się pojawiać! Te dotyczące 2013 r. będę przygotowywał równocześnie, może dzięki temu ukażą się szybciej... Zastanawiam się również nad wrzucaniem informacji o nowych nazwach ulic we wszystkich polskich miejscowościach co miesiąc.

Tym bardziej mi wstyd, że w tym roku największe polskie miasta dostarczyły mi niewiele materiału do publikacji. Z powodu trwającego kryzysu gospodarczego samorządy nie miały pieniędzy na nowe pomniki (przypominam, że kierowałem się datami wydania decyzji o ich budowie, a nie odsłonięcia), a szkoły niestety częściej zamykano niż nadawano im patronom. Być może kiedyś pokuszę się o sprawdzenie, ilu patronów w ten sposób zniknęło (z tego, co zdążyłem zauważyć na pierwszy rzut oka, sporego pecha w 2012 r. miał Krzysztof Kamil Baczyński). Z niedawno zmarłych najczęściej honorowana na opisane poniżej sposoby była Irena Sendlerowa, wśród postaci z bardziej zamierzchłych czasów również dominują te powszechnie znane (np. Maria Kownacka), jednak poniżej można znaleźć również kilka ciekawostek. Tradycyjnie cieszy mnie np. kolejny pomnik Eugeniusza Kwiatkowskiego, o którego zasługach dla gospodarki pamięta się nie tylko w Gdyni, ale i w Tarnowie, gdzie kierował zakładami azotowymi.

Warszawa:
honorowe obywatelstwo - prof. Witold Kieżun (ekonomista, prakseolog), Sławomir Pietras (b. dyr. Teatru Wielkiego), prof. Jerzy Regulski (ekonomista, ekspert samorządu terytorialnego), Stanisław Wyganowski (urbanista, prezydent Warszawy 1990-94)
pomnik - Kazimierza Deyny
nadanie imienia - Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 236 - Ireny Sendlerowej za chor. Józefa Paczkowskiego (artylerzysta, poległ w walkach o Berlin), Szkole Podstawowej nr 82 z Oddziałami Integracyjnymi - Jana Pawła II za Franka Zubrzyckiego (d-ca pierwszego oddziału partyzanckiego GL), Szkole Podstawowej nr 40 - Andrzeja Grubby (tenisista stołowy), Gimnazjum nr 39 - Agaty Mróz-Olszewskiej (siatkarka), Gimnazjum Sportowemu nr 35 - gen. broni Władysława Andersa, Teatrowi Kwadrat - Edwarda Dziewońskiego
nadanie nazwy - Przedszkolu nr 94 - Kraina Słonecznych Marzeń, Przedszkolu nr 168 - Misiowa Gromadka, Przedszkolu nr 227 - Wesołe Nutki

Kraków:
honorowe obywatelstwo - prof. Mieczysław Tomaszewski (muzykolog), prof. Władysław Bartoszewski
pomniki: ks. Władysława Gurgacza (jezuita, kapelan żołnierzy wyklętych), gen. Stanisława Sosabowskiego (d-ca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej) (Park Jordana

Łódź:
nadanie imienia - Zespołowi Szkół Ogólnokształcących nr 4 - Ireny Sendlerowej

Wrocław:
honorowe obywatelstwo - Eugeniusz Get-Stankiewicz (grafik, rzeźbiarz; pośmiertnie)

Poznań:
honorowe obywatelstwo - Hanna Suchocka
pomniki - Romana Wilhelmiego, ofiar I Wojny Światowej, Powstania Wielkopolskiego i Wojny Polsko-Bolszewickiej, Wdzięczności - Najświętszego Serca Jezusowego
nadanie imienia - Gimnazjum nr 27 - gen. Stanisława Maczka, Przedszkolu nr 45 - Zielony Zakątek

Gdańsk:
pomniki - Jana Pawła II i Ronalda Reagana, „W hołdzie pomorskim strażakom, którzy zginęli na służbie”
nadanie imienia: Zespołowi Szkół Specjalnych Nr 2 - nł. Matki Teresy z Kalkuty

Szczecin:
pomniki - prof. Jana Czekanowskiego (antropolog, etnograf, statystyk), Sedina (personifikacja Szczecina), tragedii promu „Jan Heweliusz”


Bydgoszcz:
nadanie imienia - Szkole Podstawowej nr 66 - Misji Pokojowych ONZ, Szkole Podstawowej nr 45 - Kanału Bydgoskiego, Przedszkolu nr 68 - Wesołe Smyki

Lublin:
pomnik - Pamięci Powstańców Styczniowych 1863 roku
nadanie imienia - Gimnazjum nr 26 - Józefa Ignacego Kraszewskiego

Katowice: brak

Białystok:
nadanie imienia - Szkole Podstawowej Nr 44 - Stanisława Moniuszki, Przedszkolu Samorządowemu Nr 7 - Kasztanowy Zakątek, Przedszkolu Samorządowemu Nr 77 - "Rumiankowe Przedszkole" im. Simony Kossak (biolog, leśnik), Przedszkolu Samorządowemu Nr 27 - Marszałka Józefa Piłsudskiego

Gdynia:
pomnik - inż. Tadeusza Wendy (projektant portu)
nadanie imienia - Gimnazjum nr 16 - wiceadm. Kazimierza Porębskiego, Szkole Podstawowej nr 46 i Gimnazjum nr 18 - Franciszka Sokoła (komisarz rządu w Gdyni 1933-39)

Częstochowa:
nadanie imienia - Szkole Podstawowej nr 33 - Marii Kownackiej, Miejskiemu Przedszkolu nr 13 - Krecika, Filharmonii Częstochowskiej - Bronisława Hubermana (skrzypek), Szkole Podstawowej nr 1 - Zdobywców Przestworzy

Radom:
nadanie imienia - stadionowi lekkoatletyczno - piłkarskiemu przy ul. Narutowicza - marsz. Józefa Piłsudskiego, Publicznemu Gimnazjum nr 10 - Lotników Polskich

Sosnowiec:
nadanie imienia - Szkole Podstawowej nr 23 - Szkoły Radości, Gimnazjum nr 25 z Oddziałami Dwujęzycznymi - Stanisława Staszica

Toruń:
nadanie imienia - Gimnazjum Nr 2 - gen. Elżbiety Zawackiej (jedyna kobieta cichociemny, pedagog), Przedszkolu Miejskiemu Nr 15 - Czesława Janczarskiego (poeta, tłumacz)


Kielce:
pomnik - marsz. Józefa Piłsudskiego
nadanie imienia - Szkole Podstawowej Nr 19 w Kielcach - Ireny Sendlerowej, Przedszkolu Samorządowemu Nr 19 z Oddziałami Integracyjnymi - Świętokrzyskie Skrzaty, Szkoły Podstawowej Nr 8 - Wojska Polskiego zamiast XX-lecia Wojska Polskiego

Gliwice:
brak

Zabrze:
honorowe obywatelstwo - Włodzimierz Lubański

Bytom:
nadanie imienia - Szkole Podstawowej nr 1 i Szkole Policealnej nr 8 dla Dorosłych - Matki Ewy, Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 3 - Gabriela Narutowicza

Rzeszów:
honorowe obywatelstwo - Marek Darecki (prezes WSK PZL-Rzeszów), Adam Góral (prezes Asseco Poland SA)
nadanie imienia: skateparkowi - Lee Richardsona (angielski żużlowiec)
pomniki: Sybiraków, ppłka Łukasza Cieplińskiego (prezes IV Komendy Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość")

Olsztyn:
nadanie imienia - Przedszkolu Miejskiemu Nr 15 - Wandy Chotomskie

Bielsko-Biała:
nadanie imienia - Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 4 - Stanisława Staszica 

Ruda Śląska:
brak

Rybnik:
brak

Tychy:
brak

Dąbrowa Górnicza:
honorowe obywatelstwo - ks. prałat Grzegorz Augustynik (pośmiertnie, budowniczy kościoła Matki Boskiej Anielskiej)

Płock:
nadanie imienia - Gimnazjum nr 14 - Władysława Jagiełły, Szkole Podstawowej nr 15 - św. Franciszka z Asyżu

Elbląg:
brak

Opole:
honorowe obywatelstwo - Elżbieta Dzikowska (podróżnik, reżyser, pisarka)

Gorzów Wielkopolski:
nadanie imienia - Przedszkolu Miejskiemu nr 11 - Marii Kownackiej, Przedszkolu Miejskiemu nr 27 - Wesołych Krasnali

Wałbrzych:
brak

Zielona Góra:
honorowe obywatelstwo - Edward Jaworski (ppłk pilot, weteran II wojny światowej), Witold Warias (neurolog), Jerzy Zgodziński (nauczyciel, działacz harcerski)
nadanie imienia - szkołom wchodzącym w skład Zespołu Szkół Specjalnych nr 1 - Hansa Christiana Andersena

Włocławek:
brak

Tarnów:
pomnik - Eugeniusza Kwiatkowskiego
nadanie imienia - Przedszkolu Publicznemu Nr 8 - Pod Stokrotką

Chorzów:
nadanie imienia - Zespołowi Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Nr 3 - Nikoli Tesli (amer. wynalazca serbskiego pochodzenia)

Koszalin:
nadanie imienia - Gimnazjum Sportowemu Nr 1 - Polskich Olimpijczyków, Gimnazjum Nr 5 i Szkole Podstawowej Nr 5 - UNICEF, Szkole Podstawowej Nr 6 - Narodowego Święta Niepodległości

Kalisz:
nadanie imienia - Technikum Budowlano-Elektrycznemu - Kazimierza Wielkiego

Legnica:
pomnik - króla Władysława Jagiełły i bitwy pod Grunwaldem

Grudziądz:
honorowe obywatelstwo - Edward Osóbka-Morawski (prz. PKWN i premier Rządu Tymczasowego; odebranie tytułu)

Słupsk:
nadanie imienia - Przedszkolu Miejskiemu nr 11 - Calineczka, Przedszkolu Miejskiemu nr 10 - Świat Fantazji, Gimnazjum nr 3 z Oddziałami Dwujęzycznymi - Adama Mickiewicza

Jaworzno:
brak

Jastrzębie-Zdrój:
nadanie imienia - Gimnazjum Nr 9 - Bronisława Czecha (narciarz, pilot, kurier AK), Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 3 - Porozumienia Jastrzębskiego


Prawdopodobnie nie był to ostatni wpis na tym blogu w 2013, jednak na pewno ostatni przed Wigilią. Wszystkim czytelnikom życzę zdrowych, radosnych Świąt Bożego Narodzenia w rodzinnej atmosferze, zasłużonego odpoczynku oraz wymarzonych prezentów, szczególnie jeżeli mają jakiś związek z historią :)

poniedziałek, 25 listopada 2013

Cmentarz Bródnowski w Warszawie - znani zmarli

kościół św. Wincentego á Paulo

Do poświęconego przez arcybiskupa warszawskiego niemal dokładnie 129 lat temu (20 listopada 1884 roku) Cmentarza Bródnowskiego (spotykana jest też forma: Bródzieński) przylgnęła łatka cmentarza dla ubogich warszawiaków. Opłaty pogrzebowe rzeczywiście były na nim znacznie niższe, niż na Powązkach, byłoby jednak dziwne, gdyby pośród ok. 1,2 mln osób pochowanych na tej nekropolii nie było ani jednego wybitnego Polaka. W rzeczywistości spoczywa tutaj wcale pokaźne grono ważnych postaci życia publicznego. Są wśród nich kardynał, dwóch innych biskupów, co najmniej pięciu ministrów, parlamentarzyści, generałowie, medaliści olimpijscy, rektorzy i doktorzy honoris causa wyższych uczelni, patroni ulic, kawalerowie wysokich odznaczeń państwowych, osoby zasłużone dla kultury, sztuki i mediów, nie tylko w skali Pragi i Warszawy. Nie mówiąc o dziesiątkach powstańców warszawskich i innych ludziach, którzy zaznaczyli się w historii swojej dzielnicy lub zakładu pracy.

głaz ku czci ofiar represji stalinowskich w kwaterze 45 N

Tworząc poniższą listę starałem się zachować obiektywizm, jednak jeżeli ktoś uważa, że jest niekompletna, więcej informacji znajdzie w Cmentarium Sowy, na stronie cmentarza lub pisząc na adres kancelaria@cmentarz-brodnowski.pl. Gdyby nie pomoc nieocenionego pana Krzysztofa Pietraka, ten wpis na pewno by nie powstał. Na temat praskiej nekropolii powstała wydana w 2007 r. książka Cmentarz Bródnowski pod redakcją Jana Kieniewicza, poświęcił mu również trochę miejsca Spacerownik po warszawskich cmentarzach Jerzego S. Majewskiego i Tomasza Urzykowskiego. Podczas aktualizacji wpisu posiłkowałem się także bardzo interesującym, choć niekompletnym bez zapowiadanej kontynuacji dziełem Nekropolia Bródnowska 1884-1914. T. 1 Mariana Piotra Romaniuka. Uświadomiło mi ono, jak ważne jest to miejsce dla historii polskiej muzyki i tańca klasycznego.

Moje wypady z aparatem na Bródno również prześladował pech - za pierwszym razem rozładowała mi się bateria, za drugim udałem się tam z Powązek i tak źle obliczyłem czas na dojazd, że nie zdążyłem przed zmierzchem, dopiero za trzecim razem udało mi się wygospodarować odpowiednią ilość czasu, za to złapał mnie deszcz... Dlatego nie jestem zadowolony ze wszystkich zrobionych zdjęć, ale wystarczyło do ilustracji wpisu :) Niestety, zaobserwowałem, że napis na płycie nagrobnej Haliny Starskiej jest prawie nieczytelny, a kilku innych mogił nie byłem w stanie odnaleźć (w renowacji?).

Chcąc ułatwić osobom zainteresowanym historią ułożenie trasy spacerowej, ułożyłem opisane poniżej groby w kolejności od położonych najbliżej ulicy św. Wincentego. Do rzędów 108-114 można dojść idąc wzdłuż rzędu kwater oznaczonych cyfrą 2. Zastrzegam, że w przyszłości na liście może pojawić się więcej nazwisk.

Eugeniusz Dostojewski (1924-2001) 114P-3-16 gen. bryg., 1958-65 d-ca WOP, 1975-80 prezes Gł. Urzędu Ceł
Konstanty Skąpski (1894-1971) 114T-1-23 gen. bryg., d-ca saperów 2 Korpusu Polskiego i PSZ na Zachodzie
Michał Krynicki (1950-2011) 112G-5-16 matematyk, dziekan Wydz. Matem.-Przyr. UKSW 2008-11, sędzia chodu sportowego
Stefan Tarczyński (1919-2002) 112P-1-1 parazytolog, prorektor i dr h.c. Wyższej Szkoły Roln. w Olsztynie
Zbigniew Kaszkur (1927-99) 112S-5-7 poeta, satyryk, współautor tekstów piosenek (Mexicana, Nie oczekuję dziś nikogo, Wakacyjna piosenka)
Stanisław Roy (1894-1954) 110G-3-13 śpiewak Opery Pozn. i Warsz., kier. art. Opery Wrocławskiej 1952-53
Witold Kokoszko (1908-42) 110L-6-16 komendant GL na Pradze, patron ulicy na Zaciszu
Ludwik Iwaszko (1894-1975) 110O-1-29 podpułkownik, współorganizator rozbrajania żołnierzy austr. w Krakowie w 1918 r., dowódca 14 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej
Ottokar Brzoza-Brzezina (1883-1968) 110O-4-13 gen. bryg. (pośmiertnie), d-ca m.in. Okręgu Gen. Kraków, 6 i 50 Rezerwowej Dywizji Piechoty
Roman Antczak (1912-40) 110S-2-20 wicemistrz Europy w boksie w 1934 r.
Zygmunt Kawecki (1876-1955) 108H-2-1 dramaturg, redaktor pism
Tadeusz Gorczyński (1905-82) 108I-3-17 prof. SGGW i WSP (dziekan Wydz. Matematyczno-Przyrodniczego), prezes Pol. Tow. Botanicznego 1973-77
Mieczysław Serwiński (1918-99) 110I-1-23 chemik, rektor Politechniki Łódzkiej 1968-75, jej dr h.c., prz. Rady Nar. m. Łodzi, bezpartyjny poseł na Sejm PRL
Stanisław Zalewski (1896-1958) 1A-2-6/7 malarz (formista, pod koniec życia kolorysta)
Maria Wantowska (1922-91) 1B-2-21-27 dr polonistyki, założycielka Rodziny Rodzin, współzał. Instytutu Prymasa Wyszyńskiego
Jan Turski (1940-2016) 2A-3-27 kierownik Urzedu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych 2001-06, konsul generalny PRL w Kolonii i Sztokholmie, wiceprz. Rady Krajowej Unii Pracy
Kazimierz Moszyński (1887-1959) 2C-4-29-31 etnograf i etnolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wileńskiego, członek PAU i PAN
Wiesław Moszczyński (1928-2011) 2C-6-3 profesor chemii, dyr. Inst. Przemysłu Organicznego 1978-99
Stanisław Miszczyk (1910-76) 2F-1-16 kier. baletu Opery Warsz. 1949-52 i 1955-59, od 1968 kier. baletu Teatru Wlk., pierwszy solista Pol. Baletu Reprezentacyjnego
Zygmunt Jórski (1880-1963) 3A-4-31/32 właściciel ziemski z Zacisza i patron ulicy tamże, filantrop, plastyk
Władysław Jagiełło (1935-2009) 3B-2-7 perkusista jazzowy (grał m.in. z Jerzym Matuszkiewiczem i Zbigniewem Namysłowskim)
Ignacy Tłoczek (1902-82) 3B-3-22 architekt, urbanista, profesor Politechniki Warszawskiej i SGGW, inicjator skansenu w Ciechanowcu, projektant m.in. mostu drogowego w Toruniu
Tadeusz Sroczyński (1925-92) 4C-2-4 gen. bryg., 1976-80 z-ca d-cy Warsz. Okręgu Wojsk., 1972-76 zastepca Generalnego Inspektora Obrony Terytorialnej
Konrad Millak (1886-1969) 4C-6-13 płk, szef służby weterynaryjnej MSWojsk., wykładowca UW i SGGW
Henryk Frąckiewicz (1929-99) 4F-6-26 rektor Politechniki Świętokrzyskiej od 1996, Kielecko-Radomskiej WSInż. 1970-75, członek-korespondent PAN
Aleksander Rymkiewicz (1913-83) 4H-4-25 poeta, członek grupy Żagary, pisał także dla dzieci
Eugeniusz Dąbrowski (1901-70) 5B-5-1 ksiądz, tłumacz Nowego Testamentu, profesor Wyższego Seminarium Duchownego
Józef Barecki (1926-99) 5E-1-15 czł. KC PZPR, rzecznik prasowy rządu, prezes SDP 1980-82, red. nacz. "Trybuny Ludu" i "Rzeczpospolitej"
Jan Flaziński (1932-2001) 6A (kwatera duchownych) proboszcz parafii Nawrócenia Św. Pawła, budowniczy kościoła i patron uliczki w jego sąsiedztwie
Jerzy Fellmann (1922-2009) 6C-5-23 dziekan Wydziału Geodezji i Kartografii PW 1985-89, specjalista fotogrametrii
Henryk Grzybowski (1934-2012) 6E-1-26 piłkarz "Legii", reprezentant Polski na igrzyskach olimpijskich w Rzymie
Lucyna Szczepańska (1909-99) 6E-2-23 solistka Opery Warszawskiej, aktorka
Stefan Zieliński (1924-83) 6F-6-30 gen. bryg., 1978-79 z-ca d-cy Warsz. Okręgu Wojsk.
Jan Gryczman (1900-85) 6I-6-9 major, w 1939 r. stopniu chorążego d-ca Wartowni nr 1 na Westerplatte
Aleksander Kakowski (1862-1938) 7A-1/2-1-13 kardynał, arcybiskup warszawski od 1913, członek Rady Regencyjnej



Czesław Sokołowski (1877-1951) 7C-4-4 rektor KUL 1924-25, biskup pomocniczy siedlecki od 1919
Wacław Słabczyński 8D-1-13 kier. biblioteki Muzeum Etnograficznego, autor interesujących książek o polskich podróżnikach
Franciszek Szabunia (1904-58) 8F-3-16 mjr, kmdt obwodu Białystok-miasto ZWZ, Inspektoratów Suwałki i Białystok AK
Jan Górecki (1922-2011) 8L-2-5 gen. bryg. MO, pierwszy w historii szef BOR
Paweł Wypych (1968-2010) 9C-3-19 sekr. stanu w Kancelarii Prezydenta, wicemin. pracy i polityki społ. 2005-06, prezes ZUS 2007, zginął w katastrofie smoleńskiej
Mieczysław Fogg (1901-90) 10A-1-4/5 popularny piosenkarz, po śmierci Maurice'a Chevaliera - najstarszy czynny zawodowo na świecie, powstaniec warszawski



Wanda Opęchowska (1888-1955) 10A-4-1 wiceprzewodnicząca ZHP-Szarych Szeregów
Leszek Kamiński (1929-2012) 10E-3-2 reprezentant Polski w koszykówce, mistrz Polski z Legią
Witold Pograniczny (1940-2008) 10H-6-10 jeden z pierwszych redaktorów radiowej Trójki, prowadzący festiwali w Opolu i Sopocie
Stanisław Staszewski (1925-73) 10H-6-22 poeta, bard, "Tata Kazika" Staszewskiego
Jan Wilkowski (1921-97) 10M-6-3 dyr. Teatru "Lalka" 1952-69, zał. Wydziału Lalkarskiego PWST w Białymstoku
Jan Jagmin-Sadowski (1895-1977) 11A-3-5 gen. bryg., d-ca Grupy Operacyjnej "Śląsk"-Jagmin w kampanii wrześniowej, 23 DP
Benedykt Zientara (1928-83) 11B-1-27 historyk mediewista, profesor UW
Irena Kononowicz (1910-67) 11F-2-19 radiolog, lekarz kolumny sanitarnej na Pawiaku
Lesław Bartelski (1920-2006) 12A-4-10 wiceprz. Rady Nar. m.st. Warszawy 1973-80, wiceprezes ZLP w 1989, prezes oddz. warsz. 1972-78, wicepres RN ZBoWiD, powieściopisarz, poeta, autor licznych książek na temat Armii Krajowej
Karol Wierczak (1887-193) 12B-3-7 sekr. gen. ZL-N, wiceprezes SN, poseł 1922-35
Eugeniusz Bendera (1906-88) 12L-7-32 kierowca i mechanik, inicjator brawurowej ucieczki z Auschwitz
Józef Spychalski 13A-6-27 ojciec marszałka Mariana Spychalskiego, służy także za grób symboliczny jego brata płka Józefa Spychalskiego (1898-1944), kmdta Obszaru Białystok ZWZ i Okręgu Kraków AK
Franciszek Brodniewicz (1892-1944) 13B-5-18 czołowy amant przedwojennego kina
Mirosław Ławrynowicz (1947-2005) 14C-6-5 kier. klasy skrzypiec warsz. Akademii Muz.
Roman Dmowski (1864-1939) 15A-5-2-5 przywódca i ideolog Nar. Demokracji, prz. Komitetu Narodowego Polskiego, delegat na konferencję w Wersalu, minister spraw zagr. 1923, dr h.c. uniwersytetu w Cambridge



Łucja Prus (1942-2002) 15D-1-13 piosenkarka
Kazimiera Muszałówna (1902-80) 15F-3-25/26 jedna z pierwszych pol. dziennikarek sportowych
Ksawery Rokossowski (1853-1905) 15G-1-6 ojciec marszałka Konstantego Rokossowskiego
Michał Milewski (1875-1935) 16B-2-14/15 generał brygady, komendant Obozu Warownego "Poznań", Brześcia nad Bugiem, 27 Brygady Piechoty (1 Brygady Strzelców Wlkp.)
Bożena Brun-Barańska (1919-93) 16R-4-2 solistka Teatru Wielkiego, aktorka
Edward Ciuk (1909-95) 17F-5-10 docent w Instytucie Geologicznym, odkrywca wielu polskich złóż węgla brunatnego
Czesław Kotela (1924-2015) 17G-3-31 naczelny architekt Warszawy 1965-72, architekt woj. w Katowicach 1957-62, z żoną Ireną tworzył palny zagospodarowania przestrzennego Częstochowy
Alina Bolechowska (1924-2002) 18B-2-14 solistka Opery Warsz., wykładowca Akademii Muz.
Wacław Bojarski (1921-43) 18C-4-13 poeta ze środowiska "Sztuki i Narodu"
Antoni Jakubowski (1887-1960) 18C-6-1 jubiler, prezes Zw. Podoficerów Rezerwy, senator 1938-39, czł. KRN
Seweryna Szmaglewska (1916-92) 18E-3-17 powieściopisarka najbardziej znana z serii o przygodach "Czarnych Stóp" i "Dymów nad Birkenau", wiceprz. RN ZBoWID
Roman Sadowski (1914-79) 18F-6-19 poeta, autor tekstów piosenek, kier. artystyczny radiowego programu "Podwieczorek przy mikrofonie"
Wiktor Biały (1889-1924) 19A-3-30 ślusarz, czł. warszawskich władz KPRP, zabity przez bojówkę PPS, dawny patron ul. Zawiszaków na Rembertowie (wcześniej: Leśna i M. Buczka)
Tadeusz Rut (1931-2002) 19F-1-21 młociarz, brązowy medalista olimpijski z Rzymu, mistrz Europy w 1958 r.
Stanisław Piaścik (1938-2002) 19G-2-1 red. nacz. PWN 1982-86, "Wiedzy Powszechnej" 1988-89
Ludwik Gdyk (1874-1940) 19G-3-6 zecer, polityk chadecji, wicemarszałek Sejmu 1922-27
Bernard Szapiro (1866-1942) 20K-3-16 inżynier elektryk, socjalista, ojciec Hanki Sawickiej


Jan Suski (1931-99) 21B-2-4 reprezent Polski w siatkówce, uważany za najlepszego europ. rozgrywającego w latach 50.
Marceli Wiechowicz (1885-1943) 21D-1-1 piekarz, senator BBWR (grób symbol.)
Ryszard Jacek Żochowski (1941-97) 21D-1-2 profesor kardiologii, poseł, minister zdrowia i opieki społ. 1993-97
Lew Kaltenbergh 21D-6-28 pisarz, tłumacz, redaktor Polskiego Radia
Stefan Straszewicz (1889-1983) 21F-1-2 matematyk, p.o. rektora 1942-45 i dr h.c. Politechniki Warsz.
Antoni Stefan Olszewski (1897-1954) 21F-5-17 dyr. Wydziału Techn. Urzędu Miejskiego Warszawy 1934-39, pracował też jako architekt m.in. w Chorzowie i Elblągu
Witold Szymanowski (1908-86) 23A-2-5 profesor Politechniki Warsz., projektant obrabiarek, czł. PAN
Wanda Lurie (1911-89) 23A-3-26 pracownik służby zdrowia, nauczycielka, ofiara i świadek rzezi na Woli w powstaniu warszawskim ('polska Niobe'), patronka skweru na Woli
Marcin Przybyłowicz (1938-2001) 23A-4-1 poseł, wiceprezes Porozumienia Centrum
Witalis Raczkiewicz (1937-2007) 23A-6-5 twórca Międzynar. Festiwalu Duetów Fortepianowych w Białymstoku, 1996-99 prorektor filii Akademii Muz.
Zofia Adamska (1903-88) 24A-4-14 wiolonczelistka, koncertmistrzyni Orkiestry Polskiego Radia
Józef Kalisz (1947-2014) 24B-3-11 poseł, sekretarz stanu w MSW, główny geodeta kraju, urzędnik NIK
Władysław Ostrowski (1897-1949) 24F-3-6 naczelny chirurg WP 1946-47, profesor chirurgii UW
Erazm Ciołek (1937-2012) 24F-4-15 fotograf, twórca drugoobiegowego serwisu Nowej
Konrad Nałęcki (1919-91) 24I-2-7 reżyser filmowy, m.in. "Czterej pancerni i pies"
Jerzy Modzelewski (1905-86) 25B-3-25/26 biskup pomocniczy warszawski od 1959
Franciszek Ksawery Klimaszewski (1875-1939) 25B-3-31 administrator diecezji saratowskiej 1917-21
Bolesław Dubicki (1934-2004) 25D-2-5 mistrz Polski w zapasach, dwukrotny olimpijczyk, trener Legii
Józef Ozimiński (1874-1945) 27A-1-4 skrzypek, dyrygent, dyr. Filharmonii Warsz. 1938-39
Stanisław Strójwąs (1870-1939) 27B-6-3/4 kupiec i przemysłowiec branży spożywczej i chemicznej, uważany za pierwowzór Wokulskiego z "Lalki" Prusa
Edmund Zientara (1929-2010) 27E-5-5 kapitan reprezentacji Polski w piłce nożnej, trener
Marian Foik (1933-2005) 28C-2-27 biegacz, wicemistrz olimpijski z Tokio w sztafecie 4 x 100 m
Karol Wójcik (1883-1941) 28C-3-8 metalowiec, działacz komunistyczny, dawny patron ulicy Szerokiej/ks. I. Kłopotowskiego
Józef Skąpski (1908-86) 28G-6-22/23 pierwszy red. nacz. "Życia Warszawy" 1944-45, kier. techn. "Stolicy"
Mieczysław Prószyński (1909-79) 29A-3-1 adwokat, jeden z twórców ONR
Witold Broniewski (1880-1939) 29A-6-7 profesor maszynoznawstwa Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej, sekr. gen. Akademii Nauk Techn., min. robót publ. 1926
Anita Dymszówna (1944-99) 29B-5-6 aktorka, córka Adolfa Dymszy, żona Macieja Damięckiego
Jerzy Marr (właśc. Oktawian Zawadzki, 1901-62) 30D-2-1 popularny aktor kina niemego
Stanisław Kielan 30E-6-5 elektronik, dyr. Inst. Maszyn Matematycznych w W-wie 1966-71, rektor WSInż. w Bydgoszczy 1971-74
Andrzej Wachowiak (1892-1967) 30G-6-28 dziennikarz, radny Gdyni, pomysłodawca Dni Morza
Tadeusz Bartosik (1925-85) 31B-1-9 aktor, śpiewak, dyr. Teatru im. A. Mickiewicza w Częstochowie
Józef Dzięgielewski (1895-1952) 31C-4-27 poseł, d-ca Milicji PPS w powstaniu warszawskim
Tony (Mieczysław) Halik (1921-98) 31D-5-19 dziennikarz, podróżnik ("Pieprz i wanilia")



Adam Mohuczy (1891-1953) 31E-3-4/5 kontradmirał, dyr. Szkoły Morskiej, p.o. dowódcy Marynarki Wojennej 1945-47, zmarł w więzieniu w Sztumie
Antoni Kolczyński (1917-64) 32C-3-14 mistrz Europy w boksie (waga półśrednia) w 1939 r.
Aleksander Sarnowicz (1878-1938) 32K-5-27 pejzażysta i malarz rodzajowy, patron ulicy w Radomiu
Piotr Kokosiński (1966-2016) 32M-3-23 basista i autor tekstów pop-rockowej grupy Reds, operator dźwięku
Mieczysław Szymkowiak (1918-2009) 33A-4-13 kapitan związkowy reprezentacji Polski, wiceprezes PZPN, dziennikarz sportowy
Władysław Szczepaniak (1910-79) 33H-3-16 kapitan reprezentacji Polski w piłce nożnej, najstarszy reprezentant do 2013 r., legenda "Polonii" Warszawa


Ludwik Lepiarz (1891-1937) 34A-4-1/2 ppłk dypl., szef sztabu Okręgu Korpusu we Lwowie, prezes "Pogoni" Lwów 1933-35, sowiecki szpieg, popełnił samobójstwo po aresztowaniu
Leon Dziubecki (1904-48) 34D-2-16 polonista, prezes podziemnego Stronnictwa Narodowego, zmarł w więzieniu mokotowskim
Stanisław Kowal (1928-2001) 35K-1-15 mistrz Polski w trójskoku w 1952, olimpijczyk z Helsinek
Zenon Komender (1923-93) 35K-1-25 wicepremier 1982-85, zastepca przewodniczącego Rady Państwa 1985-89, 1982-89 prz. ZG Stowarzyszenia "Pax", minister handlu wewn. i usług 1981-82
Leopold Endel-Ragis (1894-1943) 35K-3-30 d-ca 22 Dywizji Piechoty Górskiej, szef sztabu Okręgu Korpusu II Lublin 1930-34, kmdt Okręgu Kielce-Radom ZWZ
Zygmunt (Ścibor) Rylski (1898-1945) 36H-1-23 ppłk, komendant Obwodu Warszawa-Praga AK, zginął podczas ewakuacji KL Stutthof (grób symboliczny)
Władysław Kuczyński (1915-2003) 37A-6-25 profesor budownictwa i dr h.c. Politechniki Łódzkiej, wykładał też w Płocku, Kinszasie i Oranie
Stanisława Perzanowska (1898-1982) 37B-5-28 aktorka, reżyser, współzał. Teatru Ateneum, radiowa Helena Matysiakowa, pedagog PWST
Barbara Grabowska (1954-84) 37G-2-8 tragicznie zmarła aktorka nagrodzona w 1981 r. Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie
Jan Smoła (1889-1945) 38B-5-18 wiceprezes PSL "Wyzwolenie" 1918-31, sekr. nacz. SL 1931-35, poseł 1919-35
Aleksander Reksza-Kakietek (1909-85) 38C-5-5 dziennikarz, red. nacz. "Boksu", patron nagrody za zasługi dla tego sportu
Andrzeja (Maria Stefania) Górska (1917-2007) 39H przełożona generalna szarych urszulanek 1964-83, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata
Włodzimierz Fijewski (1913-94) 39L-3-4 reżyser i aktor teatrów lalek, współpatron skweru na Powiślu
Cecylia Cesarska-Kardasz (1916-99) 40A-6-4 tancerka Teatru Wlk. i Pol. Baletu Reprezentacyjnego
Roman Hurkowski (1949-2010) 40M-6-1 dziennikarz, 1998-2001 red. nacz. "Piłki Nożnej"

kwatera poległych w powstaniu warszawskim żołnierzy Gwardii Ludowej PPS-WRN (kwatera 33C)


Anna Szczepaniak 1951-79 42B-5-1 aktorka znana z serialu "Daleko od szosy", popełniła samobójstwo po śmierci ukochanego
Bolesław Babski (1900-39) 42I-3-16 adwokat, poseł, prezes Związku Młodzieży Wiejskiej 1933-35
Bronisław Banasik (1894-1979) 43B-6-14 płk, szef sztabu KG Nar. Organizacji Wojsk., komendant gł. Nar. Zjednoczenia Wojsk. 1946-48
Józef Kosacki (1909-90) 44C-3-8 profesor WAT, por. saperów, wynalazca ręcznego wykrywacza min, patron Wojsk. Instytutu Techniki Inżynieryjnej we Wrocławiu
Marian Bernaciak "Orlik" (1917-46) 45N (kwatera ofiar UB "przy studni") d-ca oddziału partyzanckiego AK i WiN na Lubelszczyźnie, okrążony popełnił samobójstwo
Helena Bukowska-Szlekys (1899-1954) 46B-2-2 kier. Zakładu Tkactwa ASP
Barbara Różycka-Orszulak (1946-2009) 46C-3-29 posłanka KPN 1991-93, szef biura parlamentarnego tej partii, geodetka
Emil Barchański (1965-82) 46F-6-20 uczeń, uważany za najmłodszą ofiarę stanu wojennego
Stella Pokrzywińska (1920-2003) 47K-3-12 primabalerina Opery Poznańskiej i Bałtyckiej, choreograf
Halina Starska (1888-1957) 48F-1-32 aktorka, "pierwsza gwiazda kina polskiego", reżyser teatralny (m.in. teatr lalek)
Ryszard Ordyński (pierwotnie Dawid Blumenfeld, 1878-1953) 48G-4-29 reżyser filmowy i teatralny (m.in. w Metropolitan Opera)
Stanisław Kuhn (1903-82) 48G-7-33 elektronik, prorektor Politechniki Warszawskiej 1956-59
Szczepan Pieniążek (1913-2008) 49A-1-25 profesor sadownictwa SGGW, wiceprezes PAN 1975-80, dr h.c. m.in. uniwersytetu w Bonn, honorowy obywatel Skierniewic i dyr. Instytutu Sadownictwa tamże
Zbigniew Kiliński (1919-93) 49D-4-24 pierwszy tancerz Polskiego Baletu Reprezentacyjnego, choreograf Teatru Wlk. i "Mazowsza"
Stefan Wołoszyn (1911-2004) 50G-3-3 pedagog, profesor UW, rektor 1960-71 i dr h.c. AWF w Warszawie
Tadeusz Konarski (1905-77) 52A-3-33/34 kmdr por., d-ca ORP "Wilia", adiutant wiceadm. J. Unruga
Józefina Łapińska (1900-86) 52A-4-4 psycholog, komendantka Pogotowia Harcerek
Jan Wojciech Osiecki (1930-2009) 52H-1-21 profesor mechaniki Politechnniki Świętokrzyskiej, dr h.c. jej i Politechniki Łódzkiej
Ryszard Sawko (1922-85) 52H-4-8 urzędnik ZUS, poseł i czł. RN m. W-wy z ramienia SD


Janusz Bukowski (1941-2005) 54I-1-28 aktor, reżyser, dyr. Teatru Polskiego w Szczecinie
Jerzy Giżycki (1919-2009) 57C-1-16/18 krytyk filmowy, autor programów TV i książek o szachach
Mieczysław Fleszar (1915-73) 57K-4 profesor geografii ekonomicznej, 1951-54 rektor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu
Zygmunt Augustyński (1890-1959) 59C-2-5 red. nacz. "Ekspressu Porannego" i "Gazety Ludowej"
Zygmunt Fedorowicz (1889-1973) 61G-1-12 podziemny delegat Rządu na okręg wileński, działacz SN, doc. Instytutu Zoologii PAN
Zdzisław Fedorowicz (1922-2007) 61G-1-12 wiceprezes NBP i Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, prorektor SGPiS, dr h.c. SGH
Leon Wójcikowski (1899-1975) 63B-3-6 tancerz i choreograf m.in. w Les Ballets Russes i zespole Anny Pawłowej, London Festival Ballet, profesor PWST
Andrzej Ajnenkiel (1931-2015) 64C-4-19/20 prof. IH PAN, dyr. Wojsk. Inst. Hist., prezes Tow. Miłośników Historii i Pol. Tow. Hist. (1988-91)
Józef Grudziński (1903-44) 64C-4-21 wiceprzewodniczący Rady Jedności Narodowej z ramienia SL
Marcin Łyskanowski (1930-2013) 65B-4-5 profesor Akademii Med., prezes Pol. Toe. Historii Medycyny i Unii Pol. Pisarzy Medyków
Jerzy Gogół (1922-96) 65B-4-24/25 kier. zespołów baletowych m.in. Opery Warsz. (1954-55), Poznańskiej i Wrocławskiej
Halina Konopacka (1900-89) 67D-1-26 pierwsza polska mistrzyni olimpijska (rzut dyskiem w Amsterdamie), poetka i malarka



Witold Borkowski (1919-95) 68A-2-14 I tancerz Opery Warszawskiej 1950-64, Śląskiej 1947-49, kier. baletu Opery Łódzkiej i Centr. Zespołu Art. WP
Ryszard Koncewicz (1911-2001) 69F-2-9 pierwszy samodzielny selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej 1968-70, jako trener mistrz Polski z Ruchem, Polonią Bytom i Legią
Włodzimierz Boruński (1906-88) 70D-4-12 aktor, m.in. doktor Szuman w serialu Lalka, stryjeczny brat Juliana Tuwima 
Franciszek Pauliński (1901-43) 71A-4-6 pallotyn, publicysta, prz. Komisji Duchowieństwa przy Kierownictwie Walki Cywilnej
Aleksandra Zagórska (1884-1965) 71B-3-11 ppłk, komendantka Ochotniczej Legii Kobiet, matka bohatera obrony Lwowa w 1918 Jurka Bitschana
Józef Kalandyk (1898-1952) 71F-1-6 ppłk, d-ca 40 pp "Dzieci Lwowskich", komendant szkoły podoficerskiej i szef wyszkolenia Korpusu Ochrony Pogranicza
Bolesław Lewandowski (1912-81) 71G-5-4 dyrygent m.in. Opery Warsz. (1937-39 i 1954-57), Teatru Wielkiego
Wiesław Wieczorkiewicz (1927-95) 72E-5-9 gł. architekt woj. warsz, 1973-75, wicepres oddz. warsz. SARP 1974-78, profesor Politechniki Warsz., specjalista budown. wiejskiego
Adam Stelmach (1912-2004) 73A-5-21 długoletni prz. Zarządu Sekcji Autorów Fotograf. ZAiKS, major WP
Krzysztof Michalski (1948-2013) 75A-2-19 profesor filozofii UW, Boston University, rektor Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, tłumacz
Walenty Foryś (1881-1950) 76A-6-29 prezes PZLA 1945-49, sekr. gen. PKOl 1932-36
Sławomir Wysocki (1957-2003) 76C-2-16 kompozytor i autor tekstów, gitarzysta zespołu Róże Europy
Emilia Malessa (1900-49) 80B-6-27 kapitan, szef łączności zagranicznej Komendy Gł. AK i WiN
Krzysztof Ostasiuk (1961-2002) 80E-2-19 wokalista grup hard rockowych, m.in. Fatum i Hetman
Andrzej Zawiślak (1937-2015) 82A-1-2 minister przemysłu i handlu 1991, prezes Stowarzyszenia Polska-Wschód, profesor zarządzania na UW
Wiesław Jasiobędzki (1928-2004) 82C-1-11 dziekan Wydz. Chemii Politechniki Warszawskiej
Aleksander Soliński (1914-89) 83D-4-16 harcmistrz, nauczyciel, powstaniec warszawski, działacz społeczny, patron ulicy na Zaciszu
Stanisław Skrzecz (1903-86) 85B-6-31/32 mjr, szef sztabu komendy garnizonu AK w Wilnie, kmdt dzielnicy A
Edmund Pluciński (1929-2014) 86B-4-32 1987-90 dziekan Wydz. Fizyki Teoret. i Matematyki Stosowanej PW, matematyk
Mieczysław Forlański (1909-83) 86C-6-18 pierwszy polski medalista Mistrzostw Europy w boksie w 1930 r.
Stanisław Piwowar (1920-2010) 87A-4-30 dziekan Wydz. Mechan.-Technol. Politechniki Warsz. 1975-78, wiceprezydent Międzynar. Instytutu Spawalnictwa
Tadeusz Puder (1908-45) 91A-1-7 ksiądz pochodzenia żydowskiego, zginął pod kołami sowieckiej ciężarówki
Leszek Sołonowicz (1931-84) 91B-1-28 architekt, m.in. hotel Victoria w Warszawie, prace w Zjedn. Emiratach Arabskich
Franciszek Blok (1900-69) 92C-2-5 porucznik, komendant Obwodu Brzesko AK
Hieronim Dobrowolski (1900-73) 92A-6-4 poseł PPS 1943-52
Andrzej Waleron (1882-1969) 98B-5-11 prezes RN Stronnictwa Chłopskiego 1929-31 i SL 1933-35, red. nacz. "Zielonego Sztandaru" 1947-48, poseł na Sejm RP i Sejm Ustawodawczy PRL
Leon Lipski (1902-43) 100A-1-35 czł. KC KPP
Tadeusz Puff (1911-87) 100A-7-2 prorektor Politechniki Warsz. 1966-69, kier. Zakładu Technologii Maszyn
Franciszek Abraszewski (1909-72) pod murem ul. Odrowąża, kpt., prezes obwodu i inspektoratu WiN Lublin

głaz w Alei Głównej ku czci żołnierzy AK obwodu Warszawa-Praga

Spośród osób pochowanych na Cmentarzu Bródnowskim, których dokładnego miejsca pochówku nie udało mi się jeszcze ustalić, trzeba pamiętać o przewodniczącym Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego, wykładowcy AWF i SGPiS Zygmuncie Filipowiczu (1907-2003), architekcie Jerzym Kumelowskim (1925-2007), projektancie m.in. kilku osiedli na Pradze, twórcy i głównym reżyserze Teatru Sensacji "Kobra" Józefie Słotwińskim (1908-2005), czy reżyserze filmowym Tomaszu Zygadle (1947-2011).

niedziela, 10 listopada 2013

Galeria chały cz. 2 (Stare Powązki)

Antoni Malczewski - nie Jacek!

Statystyki wejść są bezlitosne. Wpis dotyczący alej zasłużonych na Powązkach Wojskowych cieszy się ponad pięć razy większą popularnością niż pozostałe tematy poruszane na tym blogu. Nie tylko dlatego, że zawiera mnóstwo nazwisk - często osób, o których trudno znaleźć informacje w Internecie i literaturze historycznej. Jest również popularny wśród osób szukających wiadomości na temat Alei Zasłużonych na Starych Powązkach. Logika nakazywałaby jej również poświęcić osobny wpis, jednak już rok temu podjąłem decyzję, że tego nie zrobię. Czy wiesz, kto to był? to blog dla ciekawskich, ale nie dla leniwych. Wyczerpującą kronikę tego miejsca można znaleźć w książkowych przewodnikach, które są łatwo dostępne w bibliotekach, antykwariatach i serwisach aukcyjnych. W 1992 r. powstała nawet osobna publikacja na temat alei autorstwa Hanny Faryny-Paszkiewicz i Piotra Paszkiewicza. Poza tym w ostatnim czasie o pochowanych tam można poczytać i obejrzać ich nagrobki na serwisie ipowazki.pl, z którego twórcami nawiązałem niedawno korespondencję. Jestem pod wrażeniem tej strony - jak na razie jej "bohaterowie" zostali dobrani bardzo trafni, tak że nie mogę się doczekać kolejnej aktualizacji. Ma ona dotyczyć m.in. kilku wybitnych osób, których grobów nie byłem w stanie sam odnaleźć. A wśród już opisanych pochowanych również znajduje się wiele postaci o niezbyt znanych szerokiej opinii biografiach (z mojego punktu widzenia to m.in. Przemysław Burchard, Andrzej Fedorowicz, czy Maria Kobuszewska-Faryna, dla kogoś innego mogą to być np. generałowie epoki napoleońskiej).

Życzę załodze ipowazek powodzenia w realizacji celu, który również sam sobie wyznaczyłem, czyli prostowania błędnych wyobrażeń na temat warszawskiej nekropolii. Niestety, nierzetelne media zostawiają nam duże pole do popisu. W maju ubiegłego roku na stronie TVN Warszawa znalazłem artykuł oparty - jak wynika z podpisu - na notatce PAP, który przedrukowała skądinąd niezwykle wartościowa strona dzieje.pl. Co gorsza, 1 listopada pojawił się on ponownie, tylko nieznacznie poprawiony, uzupełniony i pod nowym tytułem, a nawet doczekał się pochwały w komentarzu jako pożyteczna ściąga (!) W tej formie na pewno nie...

W artykule możemy przeczytać np. "w najstarszej części Cmentarza Powązkowskiego - w okolicach bramy św. Honoraty - znajdują się groby: pisarza i polityka, współautora Konstytucji 3 Maja ks. Hugona Kołłątaja, hetmana wielkiego litewskiego i mecenasa sztuk Michała Kazimierza Ogińskiego, poety Antoniego Malczewskiego". Na stronie TVN można było przeczytać o... malarzu Jacku Malczewskim, który spoczywa w Krakowie na Skałce (chociaż pragnął na tamtejszym Cmentarzu Salwatorskim). Należy też dodać, że grób Malczewskiego to tylko symboliczny głaz ufundowany kilkadziesiąt lat po jego śmierci przez innego literata, Hipolita Skimborowicza. Trudno się kłócić z takim opisem topograficznym, jednak trudno dostrzec sens tego zdania, skoro dalej czytamy: "Tuż przy najstarszych kwaterach wzniesiono na początku XIX wieku katakumby, w których chowano działaczy społecznych oraz dostojników świeckich i kościelnych. Spoczywają tam m.in.: historyk, pierwszy prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk - biskup Jan Albertrandi, literat i działacz Oświecenia - ks. Franciszek Bohomolec, architekt (Dominik) Merlini, prymas Michał Poniatowski." 

To prawda, jednak w katakumbach pochowano również...Kołłątaja i Ogińskiego. Poza tym katakumby zostały silnie zniszczone w czasie drugiej wojny światowej i odtworzenie przedwojennego układu pochówków okazało się niemożliwe, dlatego nie można pisać o ich mogiłach w czasie teraźniejszym. Moim zdaniem pisząc o katakumbach, lepiej kłaść nacisk na pogrzeby z ostatnich dekad: Czesława Niemena, Aleksandra Bardiniego, Ireny Jarockiej, Karin Stanek. Ma się wrażenie, ze pierwotnie autor tekstu chciał napisać o innych osobach, rzeczywiście pochowanych u zarania historii cmentarza w okolicach kościoła św. Karola Boromeusza: Wojciechu Bogusławskim, Janie Kilińskim i Stanisławie Konarskim. Niestety, ich groby zostały zniszczone podczas rozbudowy świątyni ok. 1850 r.

W kolejnym akapicie znajdowała się nieprawdziwa informacja o pochówku Romualda Traugutta na Powązkach, na szczęście w tym roku została usunięta przez dzieje.pl. (Na tym cmentarzu, w kwaterze 203, spoczywa jego córka Alojza). Wreszcie pod opisem Alei Zasłużonych czytamy "W nowszej części cmentarza spoczywają artyści: ludzie teatru i poeci, m.in. Józef Węgrzyn, Jadwiga Smosarska, Józef Elsner, Stanisław Moniuszko, Jan Kiepura, Bolesław Leśmian, Kalina Jędrusik, Tadeusz Nalepa, Danuta Rinn, Zygmunt Kęstowicz, Jan Tadeusz Stanisławski." Samo określenie "nowsza część cmentarza" jest dyskusyjne, ponieważ rzeczywiście powstawał on w kilku etapach, jednak poza kilkoma skrawkami gruntu przyłączonymi w latach międzywojennych, już przed I wojną światową otrzymał swój obecny kształt. Inna kwestia, że nie wszystkie kwatery wypełniły się w tym samym okresie, lecz dla przeciętnego turysty nie ma to większego znaczenia, ponieważ ku ubolewaniu estetów masa współczesnych nagrobków znajduje się również między kościołem a katakumbami. 
"nowa część Powązek" z grobem Leśmiana też jest bardzo stara...

Mniejsza zresztą o to - sedno sprawy tkwi w tym, że poza Węgrzynem (kw. 293) i od biedy Leśmianem (kw. 171) wszyscy wymienieni artyści zostali pochowani właśnie w najstarszej części założenia, w tym Smosarska, Kiepura i Jędrusik...w Alei Zasłużonych, a Stanisławski w jej przedłużeniu! Gdyby autor naprawdę chciał zachęcić do odwiedzenia mniej uczęszczanych części cmentarza, w których dominują nagrobki powstałe po 1918 r. musiałby wymienić zupełnie inne nazwiska, np. Edwarda Dziewońskiego (kw. 235), Marka Hłaski (kw. b), Andrzeja Łapickiego (kw. c), Agnieszki Osieckiej (kw. 284b), Jerzego Wasowskiego (kw. 240)...Może też zastanawiać pominięcie w tekście Bolesława Prusa, Henryka Wieniawskiego oraz Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury.

Korekta zawiniła także w ostatnim akapicie najnowszej redakcji. Zdanie "Na Starych Powązkach w ostatnim roku spoczęły ważne polskie osobistości, m.in.: główny negocjator przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i pierwszy ambasador Polski przy Unii Jan Kułakowski, aktorka Irena Kwiatkowska, aktor Krzysztof Kolberger, pisarz Jerzy S. Sito, pisarka i sportsmenka Maria Ginter." było aktualne w listopadzie...poprzedniego roku. Wszystkie te osobistości zmarły w 2011...

Na pocieszenie mogę dodać, że błędy - choć mniej rażące - można znaleźć we wielu innych publikacjach na temat Powązek. Np. w ostatnim przewodniku wydanym w 2003 r. pod auspicjami Społecznego Komitetu Opieki Nad Starymi Powązkami znalazł się błąd wręcz symboliczny, ponieważ literówka zamieniła numer kwatery z grobem ojca obecnego prezydenta (z II zrobiło się 2). Znajdowała się tam też fałszywa informacja o pochówku wybitnego plastyka Tadeusza Kulisiewicza (w rzeczywistości spoczywa w kwaterze 39C na Powązkach Wojskowych), a w suplemencie przekręcono numer kwatery z grobem Jaremy Stępowskiego (kw. 46, w wyszukiwarce Urzędu Miejskiego można go odnaleźć tylko jako Junoszę-Stępowskiego). Dezorientować może wzmianka o aktorze Henryku Biście, którego szczątki ekshumowano na Cmentarz Komunalny we Włocławku.

Jak przystało na listopad, w najbliższych miesiącach na blogu powinno się ukazać więcej tekstów na temat cmentarzy, a na razie czekam na 5000 odsłon tego. Statystyka podpowiada, że doczekam się w wakacje 2015 r., ale może Stare Powązki są popularniejsze niż Wojskowe :)


wtorek, 17 września 2013

Podsumowanie roku 2012: Odznaczeni najwyższymi orderami państwowymi

Pisanie doktoratu i praca przy muzycznej stronie internetowej Outrave okazały się zabójcze dla bloga, jednak, jak widać, nie do końca :) Prawdopodobnie za miesiąc-dwa zakończę swoje edukacyjne przygody :) i zamierzam zajmować się tematami poruszanymi tutaj, chociaż obawiam się, że z przyczyn finansowych wyda to rezultaty dopiero za co najmniej rok. Na razie stawiam sobie bardziej prozaiczny cel: zarobić na aparat fotograficzny, ponieważ robienie zdjęć smartfonem przynosi coraz bardziej opłakane rezultaty. Merytoryczna część celów bloga prawdopodobnie zostane niedługo ujęta w bardziej ambitnym projekcie, dlatego jeżeli starczy mi na nią czasu, ta strona przyjmie bardziej artystyczny charakter (przynajmniej będę się starał, ponieważ w tej chwili trudno mi powiedzieć, czy nie robię zdjęć na miarę swoich możliwości z racji kiepskiego sprzętu, czy po prostu brak mi talentu).

Jak widać, na razie staram się przynajmniej pamiętać o zwyczajowych podsumowaniach rocznych. Wbrew moim obawom, w ubiegłym roku praktycznie nie było tygodnia, w którym Bronisław Komorowski nie odznaczył kogoś jedną z najwyższych klas polskich orderów. Tak jak wspominałem w zeszłym roku, nie brakowało dekoracji naukowców, artystów i zasłużonych dla gospodarki docenianych już przez Aleksandra Kwaśniewskiego, a pomijanych przez Lecha Kaczyńskiego. Jak można było się domyślać, wśród kawalerów znalazła się spora grupa działaczy politycznych, głównie związanych z PO i UW, chociaż pojawiają się również na tej liście "dewiacje" w lewo i w prawo (do osób wymienionych w tym poście trzeba doliczyć duża grupę samorządowców i b. aktywistów opozycji demokratycznej udekorowanych odznaczeniami niższych klas). Zwraca uwagę liczna reprezentacja prawników. Prezydent pamiętał jednak również o kilku postaciach, którzy zapisali interesującą kartę w historii walki Polski o niepodległość (J. Kowalewski, J. Dwernicki, W. Pałka, I. Gablech i inni lotnicy). Nie mogło się obyć bez dużej grupy cudzoziemców (często członków oficjalnych delegacji odwiedzających Polskę) i zasłużonych "Polonusów". Mam wrażenie, że MSZ coraz trudniej znaleźć osoby godne tak wysokich honorów, ponieważ o niektórych kawalerach (gł. z USA i Australii) udało mi się znaleźć w Internecie jedynie szczątkowe informacje. Z drugiej strony, znaleźli się wśród nich także byli i obecni politycy najwyższych szczebli (jak ja zazdroszczę Bałtom, że w ich republikach dzięki dekomunizacji można zrobić sporą karierę zanim skronia pokryje siwizna...), kilkoro wybitnych naukowców oraz Yoram Gross, autor kreskówek, które dobrze pamiętam z dzieciństwa:) Nadal nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego część z nich otrzymała Ordery Odrodzenia Polski zamiast Orderów Zasługi RP - przynajmniej w niektórych wypadkach decydują pewnie związki rodzinne i zawodowe z naszym krajem.


10 stycznia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP  
Alejo Vidal-Quadras (ur. 1945) - eurodeputowany, b. wiceprz. PE, b. hiszp. senator

13 stycznia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Tadeusz Robak - kierownik Kliniki Hematologii Uniwersytetu Med. w Łodzi

19 stycznia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Marek Zbigniew Goliszewski (ur. 1952) - dziennikarz, prezes Business Centre Club i Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego
Zygmunt Konieczny (ur. 1937) - kompozytor teatralny, filmowy, piosenki literackiej

24 stycznia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Józef (Gotard) Dwernicki (1897-1944) - prawnik, sekretarz marszałków Sejmu, zamordowany przez hitlerowców za działalność w podziemnym wywiadzie we Francji
ks. Tadeusz Józef Kukla (ur. 1940) - b. rektor Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Bernard Rudolph Bot (ur. 1937) - b. minister spraw zagr. Holandii
Lizeth Nawanga Satumbo Pena - ambasador Angoli w Polsce

2 lutego

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Aleksander Zygmunt Menhard (ur. 1927) - dziennikarz Radia Wolna Europa, żołnierz AK

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Pieter van Vollenhoven (ur. 1939) - mąż holenderskiej księżniczki Małgorzaty, zasłużony dla bezpieczeństwa transportu

9 lutego

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Władysław Lucjan Gołąb (ur. 1931) - adwokat, publicysta, prezes Zw. Ociemniałych Żołnierzy RP i Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach

15 lutego

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Alberts Sarkanis (ur. 1960) - łotewski filolog, inspektor gen. MSZ, b. ambasador w Polsce (nb. kawaler Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Zasługi RP z 2009)

22 lutego

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
ks. Jan Łach (ur. 1927) - biblista, b. rektor ATK (ob. UKSW) w Warszawie
Franciszek Połomski (ur. 1934) - prawnik, b. prorektor Uniwersytetu Wrocławskiego, b. senator

29 lutego

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Stanisław Borucki (ur. 1939) - konsul honorowy RP w Anchorage
Willem Dutilh - konsul honorowy RP w Amsterdamie
gen. armii Jean-Louis Georgelin (ur. 1948) - b. szef sztabu gen. Francji, wlk. kanclerz Legii Honorowej
Klaus Hahlbrock - profesor biochemii z Kolonii
Zbigniew Jacek Wojciechowski - konsul honorowy RP w Houston

1 marca

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Joon Jae Lee - ambasador Korei Płd. w Polsce
Iwan Najdenow - ambasador Bułgarii w Polsce

13 marca

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Asalina Raymond Mamuno - ambasador Nigerii w Polsce
Aleksiej Juriewicz Wołkow (ur. 1958) - ambasador Kazachstanu w Polsce (ob. wicemin. SZ)

19 marca:

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krystyna Bednarczyk - b. sędzia Sądu Najwyższego
Helena Ciepła (ur. 1939) - b. sędzia Sądu Najwyższego
Andrzej Deptuła - sędzia Sądu Najwyższego
Lidia Misiurkiewicz - sędzia Sądu Najwyższego
Elżbieta Teresa Skowrońska-Bocian (ur. 1948) - profesor prawa UW, sędzia Sądu Najwyższego
Józef Stanisław Skwierawski (1943-2012) - sędzia Sądu Najwyższego-emeryt, przewodnik górski
Marek Stanisław Sychowicz - b. sędzia Sądu Najwyższego
Herbert Robert Szurgacz (ur. 1941) - profesor prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, b. sędzia Sądu Najwyższego

21 marca:

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Eberhard Makosz - profesor sadownictwa Uniwersytetu Przyr. w Lublinie

22 marca:

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Andrzej Gaberle (1937-2012) - profesor kryminologii UJ, b. poseł

30 marca:

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Jan Pieter Balkenende (ur. 1956) - b. premier Holandii

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Benedykt Julian Krok (ur. 1965) - karmelita bosy, kustosz sanktuarium maryjnego w Berdyczowie

3 kwietnia:

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Kazuko Takashima - konsul honorowy RP w Osace

11 kwietnia:

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
François Barry Martin-Delongchamps (ur. 1949) - ambasador Francji w Polsce

16 kwietnia:

Order Orła Białego
Jerzy Juliusz Regulski (ur. 1924) - doradca prezydenta RP, b. senator, ambasador w Strasburgu i pełnomocnik rządu ds. reformy terytorialnej

18 kwietnia

Order Orła Białego
Aníbal Cavaco Silva (ur. 1939) - prezydent Portugalii, b. premier
Władysław Findeisen (ur. 1926) - automatyk, b. rektor Politechniki Warszawskiej, prz. Prymasowskiej Rady Społ., czł. PAN, b. senator
Wojciech Kilar (ur. 1932) - pianista, kompozytor, gł. filmowy

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Maria Cavaco Silva (ur. 1938) - pierwsza dama Portugalii, filolog
Pedro Passos Coelho (ur. 1964) - premier Portugalii

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
António Costa (ur. 1961) - burmistrz Lizbony, b. minister, m.in. SW i sprawiedliwości oraz wiceprz. PE
Krzysztof Andrzej Pomian (ur. 1934) - profesor filozofii UMK, dyr. Muzeum Europy w Brukseli
Andrzej Krzysztof Trzaskowski (ur. 1933) - profesor embriologii UW, czł. PAN i PAU

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
gen. por. Carlos Alberto de Carvalho dos Reis - szef Gabinetu Wojsk. prezydenta Portugalii
Miguel Morais Leitão (ur. 1964) - sekretarz stanu ds. europejskich
Arnaldo Pereira Coutinho - sekr. generalny w Kancelarii Prezydenta
Paulo Portas (ur. 1962) - minister spraw zagr. Portugalii, b. min. obrony

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Karol Jan Myśliwiec (ur. 1934) - archeolog, egiptolog, profesor UW, członek PAN
Henryk Skarżyński (ur. 1954) - dyr. Światowego Centrum Słuchu w Kajetanach, Krajowy Konsultant ds. Otolaryngologii
Andrzej Jarosław Udalski (ur. 1957) - astronom, astrofizyk, dyr. obserwatorium UW, czł. PAN i PAU
Wojciech Hubert Żurek (ur. 1951) - fizyk kwantowy z Los Alamos National Laboratory

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
António de Almeida Ribeiro (ur. 1955) - sekr. gen. MSZ Portugalii
Luísa Bastos de Almeida (ur. 1950) - doradca ds. zagr. w Kancelarii Prezydenta
Luís Braga da Cruz (ur. 1942) - minister gospodarki Portugalii
Francisco Duarte Lopes - dyr. gen. ds. europejskich w MSZ
Madalena Fischer - dyr. gabinetu ministra spraw zagr.
Francisco Ribeiro de Menezes - szef gabinetu premiera Portugalii 
Rui Rio (ur. 1957) - burmistrz Porto 

24 kwietnia 

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Jerzy (Igor) Mitoraj (ur. 1944) - rzeźbiarz, rysownik

26 kwietnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Edyta Gertruda Anyżewska (ur. 1943) - sędzia NSA
Krystyna Jadwiga Borkowska - sędzia NSA
Barbara Krystyna Gorczycka-Muszyńska - sędzia NSA
Bogusław Jan Gruszczyński - sędzia NSA
Andrzej Jan Grzelak - b. sędzia NSA i wicemin. sprawiedliwości
Edward Kierejczyk - sędzia NSA
Piotr Małoszewski (ur. 1950) - profesor geologii w Monachium, działacz katolicki i polonijny
Maria Krystyna Rzążewska - sędzia NSA
Elżbieta Stebnicka - sędzia NSA
Jerzy Sulimierski - sędzia NSA
Bożena Kazimiera Walentynowicz - sędzia NSA
Leszek Jarosław Włoskiewicz - sędzia NSA

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Anna Wierzbicka-Besemeres (ur. 1938) - profesor językoznawstwa w Australii
Yoram Gross (ur. 1926) - reżyser filmów animowanych ur. w Krakowie

8 maja

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Åge Bernhard Grutle (ur. 1952) - Lord Szambelan na dworze norweskim
Enok Nygaard (ur. 1945) - ambasador Norwegii w Polsce

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Knut Brakstad (ur. 1956) - osobisty sekretarz króla Norwegii
Merete Fjeld Brattested (ur. 1963) - szef protokołu dyplomatycznego w MSZ Norwegii
Nils Petter Granholt - brygadier, szef kancelarii króla Norwegii

10 maja

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Maciej Mikołaj Geller (ur. 1941) - profesor fizyki UW, dyr. Warsz. Festiwalu Nauki
Franciszek Ziejka (ur. 1940) - profesor historii literatury pol., b. rektor UJ, prz. Społ. Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa

11 maja

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Kazimierz Małecki (ur. 1952) - prezes Krajowej Izby Rozliczeniowej, b. sekretarz Rady Ministrów i wiceszef Kancelarii Prezydenta

17 maja

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
gen. bryg. (pośmiertnie) Aleksander Krzyżanowski (1895-1951) - komendant Okręgu Wileńskiego AK


Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Barbara Mikulski (ur. 1936) - senator ze stanu Maryland, wcześniej reprezentantka

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Leszek Maciej Pacholski (ur. 1944) -  profesor zarządzania (ergonomik przemysłu) Politechniki Poznańskiej, b. prz. rady nadzorczej Stoczni Szczecińskiej i Rady Ochrony Pracy

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Zygmunt Biernat - prezes Koła AK w USA
Maria Cieśla - prezes Muzeum Polskiego w Stanach Zjednoczonych
płk Albert Cox - oficer Gwardii Nar. z Newark
gen. dyw. William Lee Enyart (ur. 1949) - czł. Izby Reprezentantów, wcześniej d-ca Gwardii Nar. Illinois
Mark Kirk (ur. 1959) - senator ze stanu Illinois, wcześniej deputowany
Walter Wlodzimierz Klonowski - weteran  II wojny światowej z Chicago
Władysław Lis - weteran 1 Dywizji Pancernej z Chicago
gen. bryg. Johnny Ray Miller - d-ca Gwardii Nar. Illinois
Patrick Joseph "Pat" Quinn III (ur. 1948) - gubernator stanu Illinois w USA
Stanisław Olgierd Stawski (ur. 1924) - założyciel firmy Stawski Imports w Chicago

23 maja

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Jan Henryk Turnau (ur. 1933) - pisarz, publicysta, działacz społeczny
Stefan Mieczysław Wilkanowicz (ur. 1924) - b. red. nacz. "Znaku", wiceprz. Międzynar. Rady Oświęcimskiej i Pol. Komitetu ds. UNESCO, współautor preambuły Konstytucji

24 maja

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Józef Mitura - prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Brodnicy
Marceli Ostrowski - mjr lotnictwa, pilot II wojny światowej zam. w Kanadzie
Jerzy Roman Skrobot (ur. 1943) - pisarz, dziennikarz radiowy, działacz spółdzielczy z Krakowa

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP 
Girolamo Arnaldi (ur. 1929) - włoski historyk mediewista, czł. Akademii Rysiów

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Akrasid Amatayakul - ambasador Tajlandii w Polsce
Jorge Alberto Barrantes Ulloa - ambasador Kolumbii w Polsce
Antonio Caloro - historyk z Salerno, autor książki o II Korpusie Polskim
adm. Edouard Guillaud (ur. 1953) - szef sztabu armii francuskiej
gen. Norton Allan Schwartz (ur. 1951) - d-ca lotnictwa USA
Reşit Uman (ur. 1948) - ambasador Turcji w Polsce

4 czerwca

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Danuta Mirosława Wałęsa (ur. 1949) - b. pierwsza dama RP, działaczka społeczna

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Maria Helena Lipska (ur. 1928) - filolog, żona i współpracowniczka Jana Józefa Lipskiego
Maria Straszewska (ur. 1919) - profesor historii literatury pol. XIX w., sekr. red. Biuletynu Informacyjnego i BIP KG AK
Anna Zofia Trzeciakowska (ur. 1927) - tłumaczka i historyk literatury anglosaskiej, b. wiceprezes pol. PEN Clubu

6 czerwca

Order Orła Białego
Giorgio Napolitano (ur. 1926) - prezydent Włoch, b. prz. Izby Deputowanych i minister spraw wewn.

14 czerwca

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
gen. Stéphane Abrial (ur. 1954) - szef Naczelnego Dowództwa Transformacji NATO, b. d-ca francuskiego lotnictwa

15 czerwca

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Witold Sadowy (ur. 1920) - aktor, autor felietonów o teatrze

19 czerwca

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Andrzej Bogusław Legocki (ur. 1939) - biochemik, b. prezes PAN

20 czerwca

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Jaroslav Šabata (1927-2012) - filozof, politolog, działacz Karty 77, b. minister bez teki Czechosłowacji (pośmiertnie)

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Giuseppe Campana - historyk 2 Korpusu PSZ
Otgon Dambiinyam - ambasador Mongolii w Polsce
Marcos Domakoski (ur. 1953) - b. prezes Izby Handlowej stanu Parana w Brazylii

28 czerwca

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Wojciech Marchewczyk (ur. 1951) - dziennikarz podziemny w Małopolsce, b. wiceprezes SDP

3 lipca

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Tadeusz Konwicki (ur. 1926) - prozaik, scenarzysta i reżyser filmowy

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Wiesław Myśliwski (ur. 1932) - pisarz, dwukrotny laureat Nike

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Maria Magdalena Dąbska (ur. 1921) - patomorfolog, profesor Instytutu Onkologii (guz Dąbskiej)

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Sun Yuxi (ur. 1951) - ambasador Chin w Polsce

4 lipca

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
ppłk Jan Kowalewski (1892-1965) - kryptolog, oficer wywiadu, złamał sowieckie szyfry w czasie wojny polsko-bolszewickiej

23 lipca

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
płk Andrzej Franciszek Ksawery Jeziorski (ur. 1922) - prezes Fundacji Stowarzyszenia Lotników Polskich, pilot 304 Dywizjonu
mjr Adam Mieczysław Ostrowski (ur. 1919) - pilot II wojny światowej, prz. zarządu koła Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Jerzy Bogdan Cynk (ur. 1925) - historyk lotnictwa zam. w Wlk. Brytanii
Adam Jamróz (ur. 1945) - b. senator, wicemin. edukacji nar. i sportu, sędzia TK i rektor uniw. w Białymstoku
Marzenna Maria Schejbal (ur. 1924) - prezes Oddz. Londyn Koła b. Żołnierzy Armii Krajowej

26 lipca

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Czesław Janicki (1926-2012) - profesor zootechniki Akad. Roln. w Poznaniu (b. prorektor), b. wicepremier i min. rolnictwa

11 sierpnia

Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Wojskowego
mjr Rafał Tadeusz Lis - oficer kawalerii powietrznej, d-ca bazy w Arianie w Afganistanie, szef sztabu pol. kontyngentu w Czadzie

15 sierpnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Karolina Kaczorowska (ur. 1930) - ostatnia pierwsza dama na emigracji, nauczycielka

16 sierpnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Jolanta Teresa Wiśniewska (ur. 1959) - działaczka opozycji demokr., b. prezes Radia Eska i dyr. gen. RMF, czł. zarządu Pol. Radia, prezes Związku Pracodawców Mediów Publicznych

24 sierpnia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Lee Feinstein (ur. 1959) - ambasador USA w Polsce

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Stefano Manservisi - dyr. gen. KE ds. wewn., wcześniej ds. rozwoju

5 września

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Maria Szymerska (1914-93) - działaczka harcerska w Gorlicach, obozach koncentrac. i USA

6 września

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Michael Novak (ur. 1933) - amer. politolog, ekonomista, teolog

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
płk Imrich Gablech (ur. 1915) - czeski pilot w polskim lotnictwie wojsk.
Chris Korwin-Kuczynski (ur. 1953) - radny i wiceburmistrz Toronto

19 września

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Andrzej Jan Kalwas (ur. 1936) - b. min. sprawiedliwości, czł. Trybunału Stanu, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Marcy Kaptur (ur. 1946) - kongresmen z Ohio

1 października

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Wanda Maria Chotomska (ur. 1929) - pisarka, twórca "Jacka i Agatki", prezes Pol. Fundacji Dzieci i Młodzieży

2 października

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Mugurel Constantin Isărescu (ur, 1949) - b. premier i prezes Banku Nar. Rumunii

3 października

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Leszek Adam Dobrzański (ur. 1947) - prof. inż. materiałowej, prorektor Politechniki Śląskiej

17 października

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Albert II (ur. 1958) - książę Monako
Charlene (ur. 1978) - księżna Monako

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
José Badia (ur. 1945) - min. spraw zagr. Monako
Claude Giordan - ambasador Monako w Niemczech i Polsce
Georges Lisimachio - szef gabinetu księcia

18 października

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Wanda Wiktoria Półtawska (ur. 1921) - prof. PAT w Krakowie, psychiatra, przyjaciółka Jana Pawła II

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Siegfried Maser (ur. 1938) - filozof, matematyk, fizyk, b. rektor uniw. w Wuppertalu

23 października

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Jan Kobuszewski (ur. 1934) - aktor (m.in. pierwszy polski serial), wokalista

25 października

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krystyna Kubicka (ur. 1930) - kier. Kliniki Kardiologii Centrum Zdrowia Dziecka

26 października

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Janusz Odrowąż-Pieniążek (ur. 1931) - długoletni dyr. Muzeum Literatury im. Mickiewicza w Warszawie

31 października

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
George Soros (ur. 1930) - finansista, twórca m.in. Fundacji im. Batorego

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Halldór Ásgrímsson (ur. 1947) - b. premier Islandii, sekr. gen. Nordyckiej Rady Min.
Marian Tadeusz Ceregra - sekretarz Rady Polonii Nowozelandzkiej
gen. broni Rainer Korff (ur. 1955) - d-ca korpusu Nord-Ost w Szczecinie

6 listopada

Order Orła Białego
Jerzy Karol Buzek (ur. 1940) - profesor inżynierii chemicznej, b. premier, prz. Parlamentu Europejskiego
Ivor Norman Davies (ur. 1939) - historyk, prof. University College London, czł. PAU
Adam Justyn Strzembosz (ur. 1930) - prof. KUL, b. I prezes Sądu Najwyższego i wicemin. sprawiedliwości

12 listopada

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Jan Tadeusz Tombiński (ur. 1958) - ambasador m.in. przy Unii Europejskiej, florecista, działacz NZS

15 listopada

Order Orła Białego
François Hollande (ur. 1954) - prezydent Francji

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Laurent Fabius (ur. 1946) - min. spraw zagr. Francji, b. premier i prz. Zgromadzenia Nar. 


Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP
Nicole Bricq (ur. 1947) - min. handlu zagr., wcześniej ekologii
Bernard Cazeneuve (ur. 1963) - wicemin. spraw zagr., ob. min. budżetu

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Pierre Buhler (ur. 1954) - ambasador Francji w Polsce
Paul Jean-Ortiz (ur. 1957) - doradca prezyd. Francji ds. zagr.
Laurent Stefanini - szef protokołu 

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP 
Pierre Besnard - szef gabinetu prezydenta 
Christoph Horst Heubner (ur. 1949) - działacz na rzecz centrum młodzieży w Oświęcimiu
Philippe Léglise-Costa - doradca prezydenta Francji ds. europejskich
Helmut Morlok - architekt, badacz historii KL Auschwitz
gen. Benoît Puga (ur. 1953) - szef sztabu prezydenta, b. szef wywiadu

21 listopada

Order Orła Białego
Andris Bērziņš (ur. 1944) - prezydent Łotwy

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Witold Marian Król (ur. 1938) - przywódca "Solidarności" w Radomiu w latach 80.

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Rosmidah Zahid - ambasador Malezji w Polsce

22 listopada

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Dace Seisuma (ur. 1973) - pierwsza dama Łotwy, endokrynolog

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Wojciech Kazimierz Bartkowski - weteran TOPR
Gundars Daudze (ur. 1965) - b. prz. Sejmu, szef kancelarii prezydenta Łotwy
Andrejs Pildegovičs (ur. 1971) - wicemin. spraw zagr.

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Marģers Krams (ur. 1965) - ambasador Łotwy przy UE
Jānis Maizītis (ur. 1961) - doradca prezydenta ds. bezpieczeństwa, b. prokurator gen. (ob. prz. Trybunału Konst.)
Juris Pūce - sekr. stanu w min. gospodarki
Einars Semanis (ur. 1957) - ambasador Łotwy w Polsce, b. wicemin. spraw zagr.

6 grudnia

Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
ks. kard. Joachim Meisner (ur. 1933) - metropolita Kolonii, ur. we Wrocławiu

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Adam Zagajewski (ur. 1945) - literat, wykładowca (m.in. tajnego TKN), tłumacz

11 grudnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Antoni Zbigniew Nowakowski (ur. 1943) - biocybernetyk, inżynier biomedyczny, b. prorektor Politechniki Gd.
Janusz Włodzimierz Rachoń (ur. 1946) - chemik, b. rektor Politechniki Gd. i senator

12 grudnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Eleonora Zielińska (ur. 1945) - prof. prawa karnego UW, sędzia Trybunału Stanu, działaczka społ. (m.in. Kongres Kobiet)

Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Alain Jules François Touraine (ur. 1925) - socjolog, profesor Wyższej Szkoły Nauk Społ. w Paryżu

21 grudnia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Władysław Pałka (1912-2012) - adwokat, oficer wywiadu AK (rozpracowywanie V-1 i V2) i działacz WiN (pośmiertnie)